Biblioterapia
2. Uczucia i emocje - złość
Ujarzmiamy złość
Cele terapeutyczno - wychowawcze:
· uświadomienie przyczyn odczuwania złości
· zwrócenie uwagi na reakcje własnego organizmu pod wpływem uczucia złości
· rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze złością poprzez jej odpowiednie wyrażanie
Uczestnicy: uczniowie klas V szkoły podstawowej
Czas trwania: 2 godziny lekcyjne
Warunki: sala lekcyjna, świetlica, czytelnia, stoliki ustawione na planie okręgu.
Forma zajęć: grupowa (10-15 osób).
Metody i techniki: podająca – przeczytanie tekstu opowiadania, mini-wykład na temat emocji, dyskusja kierowana, ćwiczenia indywidualne i grupowe z użyciem kart pracy.
Środki: Tekst opowiadania - Erika Meyer-Gliza „Kiedy Kan No Mushi się obudzi”, tekst do ćwiczenia „Czar przeciwko złości”, karty pracy z początkami zdań na temat złości („Wściekłe początki zdań”), z sylwetką człowieka, z narysowanymi balonikami (sześć balonów na kartce formatu A4) i pojedynczym „balonem złości”, płyta z muzyką relaksacyjną, kartki papieru, kredki, mazaki.
Przebieg zajęć:
1. Ćwiczenie „Rysowanie uczuć”. Nauczyciel prosi o narysowanie uczuć (rysunek przedstawiający twarz): radości, smutku, zawstydzenia, złości. Każdy z uczniów sam wybiera i rysuje jedno z uczuć. Następnie inni uczniowie zgadują jakie to uczucie. Na zakończenie ćwiczenia rozmowa o rozpoznawaniu uczuć u innych osób.
2. Nauczyciel czyta pierwszą część opowiadania.
Erika Meyer - Glitza Kiedy Kan - No - Mushi się obudzi
kończąc na zdaniu
- Yuriko miał wcześniej takiego dzikiego Kan - No - Mushi. Jemu udaje się uśpić tego robaka najlepiej wtedy…
3. Nauczyciel zadaje pytania:
· W jakich sytuacjach złościła się Małgosia?
· Jak reagowało jej ciało pod wpływem złości?
4. Nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się: w jakich okolicznościach odczuwają złość, co ich złości. Następnie uczniowie indywidualnie wypełniają karty - kończą zdania na temat złości (te informacje każdy z uczestników zachowuje dla siebie).
„Wściekłe początki zdań”
Dokończ zdania:
Kiedy jestem wściekła/wściekły, wtedy…
Ciągle muszę…
Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy...
Jestem
zła/zły, gdy rodzice...
Gniewam
się, kiedy...
Kiedy inni mnie denerwują, wtedy...
Jest mi źle, gdy…
Nienawidzę…
5.
Nauczyciel
prosi o zaznaczenie na sylwetce człowieka miejsc, w których umiejscawia się
złość i opisanie jak reaguje ciało (np. zaczerwieniona twarz).
6. Uczniowie wykonują ćwiczenie w grupach: wpisują w baloniki sposoby radzenia sobie ze złością i dyskutują, które ze sposobów są dobre, a które mogą ranić innych.
7. Nauczyciel czyta drugą część opowiadania, zaczynając od zdania:
- Yuriko miał wcześniej takiego dzikiego Kan - No - Mushi. Jemu udaje się uśpić tego robaka najlepiej wtedy … gdy często trenuje karate.
8. Nauczyciel zadaje pytania:
· Jak oceniacie sposoby Yoshimi i Yuriko na rozładowanie złości?
· A jak Wam się podoba pomysł Małgosi?
· Czy macie inne pomysły na odreagowanie złości w dobry sposób?
9. Nauczyciel prosi o zastanowienie się, do kogo każdy z uczniów może zwrócić się po dobrą radę i pomoc w razie wystąpienia problemów, które powodują złość (te informacje każdy z uczestników zachowuje dla siebie).
10. Ćwiczenie: uczniowie indywidualnie wpisują w narysowany „balon złości” takie sposoby reagowania, które niszczą, szkodzą, poniżają (własne zachowania lub innych). Następnie gniotą kartkę i wyrzucają do kosza.
11. Ćwiczenie CZAR PRZECIWKO ZŁOŚCI. Źródło: Portman (2003)
Nauczyciel czyta tekst z podkładem muzycznym (muzyka relaksacyjna).
Zamknij oczy i wsłuchaj się w swoje wnętrze. Głęboko w twoim ciele siedzi gdzieś złość, najczęściej doskonale ukryta, ale czasami wydostaje się ona zupełnie niespodziewanie na zewnątrz, czy tego chcesz, czy nie. Poczuj swoją złość. Gdzie ona siedzi? Wędruje przez całe twoje ciało. Jak odbierasz teraz swoją złość? Co ona robi właśnie w tym momencie?
A teraz wyobraź sobie, że mógłbyś nią wypełnić czarodziejski dzban. Wydobądź swoją złość z wnętrza, ale bardzo ostrożnie, tak, aby się nie obudziła. Napełnij nią czarodziejski dzban, ale uważaj, aby jej nie uronić. Dzban zaczaruje Twoją złość… Kiedy ją z niego wylejesz, będzie to zwierzę, które szybko ucieka?… drzewo z powyginanymi, trzęsącymi się konarami? Dinozaur, który stoi na tylnych łapach i wydaje groźne odgłosy?... Zapanowałeś nad nią. Jesteś teraz wolny i spokojny, całkowicie odprężony i zadowolony. Przezwyciężyłeś swoją złość…
12. Podsumowanie. Nauczyciel akcentuje fakt, że każdy czasem odczuwa złość. Warto umieć rozpoznawać swoje emocje i uczucia oraz nazywać je. Każdy ma prawo wyrażać złość, ale trzeba to robić w taki sposób, aby nie ranić innych.
Bibliografia:
1. Franaszczuk-Truszkowska Marta: Biblioterapia dla klas IV-VI szkoły podstawowej. Gdańsk 2006. ISBN 83-7134-216-0
2.
Meyer-Glitza
Erika: Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą. Kielce 2001.
ISBN 83-7224-316-6
3. Profilaktyka agresji u dzieci. Gry i zabawy dla uczniów, psychoedukacja rodziców. Materiały szkoleniowe I.11 cz. 4. Oprac. Joanna Pietrzak
Oprac. Wiesława Chlebowska, nauczyciel konsultant WODN w Sieradzu
Opowiadanie „Kiedy Kan No Mushi się obudzi” pochodzi z książki Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą : terapeutyczne opowiadania dla impulsywnych dzieci / Erika Meyer-Glitza ; [tł. Magdalena Jałowiec].Kielce : "Jedność", 2001. - 96, [2] s. : rys. ; 22 cm.
ISBN: 83-7224-316-6
Biblioteka Pedagogiczna w Sieradzu
sygn. 110054, 107892 (2 egz.)
Filia Zduńska Wola
sygn. 39440, 39081 (2 egz.)